Lokaal voedsel kopen brengt veel meer dan alleen gezond eten

BRUMMEN - Lokaal voedsel kopen staat gelijk aan gezond voedsel kopen. Maar feit is dat het veel meer brengt dan dat. Namelijk op sociaal, ecologisch en economisch vlak heeft het aanzienlijke voordelen. Dat zegt ecoloog Paul Opdam. Hij was in zijn werkende bestaan als hoogleraar verbonden aan de Wageningen Universiteit (WUR). En stond 10 jaar geleden aan de basis van de oprichting van het Landschapsnetwerk Brummen. Die laatste organisatie is, samen met boeren en bewoners, bezig met de lancering van “IJsselmarke”: een streekbenaming van de regionale producten gemaakt door biologische of natuurinclusief producerende boeren. Die onder meer streven naar een duurzame productie zonder het gebruik van kunstmest of gewasbeschermingsmiddelen. En dus gezonde producten leveren van dichtbij.

Paul Opdam: “Ik denk dat het aanzienlijk meer oplevert dan alleen gezondere voeding. Er zit een sociaal aspect aan. Boer en consument hebben veel meer contact, kennen elkaar beter. Dat draagt bij aan cohesie en respect. De boer zelf kan bovendien rekenen op een stabieler inkomen. Grofweg gezegd: hij wordt minder afhankelijk van bijvoorbeeld bewegingen op de internationale zuivelmarkt. Meer waardering, hogere marges en een eerlijker prijs dus.”

Opdam ziet nog een reden waarom de sociale cohesie een impuls kan krijgen. “Als straks het lokale netwerk vorm krijgt en groeit, zullen boeren hulp nodig hebben. Bijvoorbeeld bij het transport van hun spullen naar verkooppunten. Of om een marktkraam te bemannen. Ook zullen ze wellicht een helpende hand kunnen gebruiken op het land. We merken dat er enthousiasme is bij mensen om als vrijwilliger daarbij te helpen. Het is leuk werk en dient een sympathiek doel.”

Doordat de boer meer boert in samenhang met de natuur ontstaan ook weer voordelen. Aanplanten singels, kruidenrijk grasland, meer bloemen, meer waterberging zorgen voor een ruimere biodiversiteit. Opdam: “Dat alles helpt bijvoorbeeld bij natuurlijke plaagdierbestrijding We hebben dan geen witte mannetjes meer nodig om de eikenprocessierups te bestrijden, de natuur reguleert zichzelf beter. Gelijktijdig vaart de mens er goed bij. Het ervaren van een mooi, meer natuurlijk landschap, draagt bij aan mentaal welbevinden. Mensen voelen zich beter en blijer in een mooie, gevarieerde omgeving dan in een monotoon landschap. Als je als individu daaraan bijdraagt, door lokale, gezonde producten te kopen of te, heeft dat ook een positief effect op je gemoed. Het aangename gevoel van ík doe iets goeds”.

Maar ook zijn fysieke voordelen te verwachten volgens Opdam: “Het voedsel wordt gezonder geproduceerd in een rijker landschap. Dat geeft minder kans op schadelijke stoffen in het voedsel. We weten dat een grotere biodiversiteit bijdraagt aan een beter immuunsysteem en dus je weerstand vergroot.”

Door lokaal te kopen, de korte voedselketens, ontstaat ook meer bewustwording, zegt Opdam. “We weten uit onderzoek dat mensen die voedsel bij de boer kopen, er meer bewust mee omgaan. Zo verspillen ze aanzienlijk minder dan consumenten die het bij de reguliere retail inkopen. Misschien omdat mensen die bij de boer kopen toch al bewuster met voedsel bezig, misschien om er meer besef is van wat er nodig is om ons eten op ons bordje te krijgen. Daarbij komt ook dat binnen de korte ketens minder verpakkingsmateriaal wordt gebruikt en minder kilometers nodig zijn om het voedsel bij de klant te brengen. Dat betekent minder uitstoot van broeikasgas en helpt dus tegen klimaatverandering”

Paul Opdam hoop dan ook dat IJsselmarke een geslaagd project wordt binnen Brummen. “Het heeft natuurlijk tijd nodig om te groeien. Maar als het werkt zal het een grote positieve impuls hebben op consument, boer, biodiversiteit en landschap.”