Strafbare feiten vermoed bij stort Doonweg

EERBEEK – Het Functioneel Parket van het Openbaar Ministerie is een strafrechtelijk onderzoek gestart naar de gang van zaken bij de oude vuilstort aan de Doonweg. Om ruim 15.500 zonnepanelen een solide ondergrond te geven zijn staalslakken als harde afdekking gebruikt. Het strafrechtelijk onderzoek volgt op een uitgebreid vooronderzoek dat het Functioneel Parket heeft gedaan naar mogelijke aanknopingspunten voor zo’n strafrechtelijk onderzoek.

De actie van het Openbaar Ministerie is onder andere een vervolg op klachten die omwonenden indienden in bij het Waterschap Veluwe-IJssel en bij de Inspectie voor de Leefomgeving en Transport (ILT). Zij vinden dat bij de aanleg van een zonnepark veel is misgegaan, dat de gezondheid van omwonenden in gevaar is gekomen en schade aan het milieu is ontstaan. Zowel de ILT als het Waterschap hebben hun bevindingen overgedragen aan het Openbaar Ministerie.

Staalslakken zijn een afvalproduct van Tata Steel. Onder strikte voorwaarden mogen ze worden gebruikt als verharding. Het bedrijf Pelt & Hooijkaas brengt ze op de markt en voorziet iedere levering van een uitgebreid certificaat. De staalslakken moeten volgens de instructies in dat certificaat worden verwerkt. Voor afname van staalslakken wordt volgens ingewijden circa zes euro per ton betaald.

Twijfel

Bij omwonenden bestaat ernstige twijfel of bij de stort van staalslakken alles wel volgens de regels is gegaan. Om stuiven tegen te gaan tijdens de werkzaamheden moet “licht worden gesproeid” en op taluds en waar geen verharding aanwezig is, moeten de staalslakken met een laag zand en teelaarde van tenminste 1,5 meter worden afgedekt. Dat is op aan de Doonweg met toestemming van de omgevingsdienst niet gebeurd.

Toen tijdens fikse regenbuien een witte drab van de slakkenberg te veel was om via de ringsloot af te voeren en het witte water het bos in liep, gingen de alarmbellen rinkelen. Er volgden vragen in de gemeenteraad en Provinciale Staten. De omgevingsdienst dreigde, als niet heel snel maatregelen werden genomen, met dwangsommen. De papierindustrie, eigenaar van de vuilstort, schakelde ingenieursbureau Arcadis in om helder te krijgen wat er nu precies was misgegaan en hoe de problemen konden worden opgelost. Daarna liet de omgevingsdienst door een extern deskundige dat rapport beoordelen. Vast kwam te staan dat er niet zoals in het bestek stond 200.000 ton staalslakken, maar 230.000 ton was gestort. Waarom is niet duidelijk.

Op verzoek van de Inspectie voor de leefomgeving verrichtte het RIVM een literatuurstudie. Conclusie: “Bij het toepassen van staalslakken in grote hoeveelheden en in dikkere lagen (dus zoals aan de Doonweg – red.) ontstaan grotere risico’s, dan bij het opstellen van de wetgeving het uitgangspunt was.”

Naar aanleiding van dat onderzoek schreef staatssecretaris Vivianne Heijnen aan de Tweede Kamer dat er in de Wet bodembescherming zorgplichten zijn opgenomen. “Als degene die staalslakken toepast geen maatregelen neemt om verontreiniging van de bodem of het oppervlaktewater te voorkomen, is hij in overtreding van de eerdergenoemde zorgplicht,” aldus de staatssecretaris.

Onverantwoord

Milieuchemicus en -toxicololoog Jacob de Boer begrijpt niet waarom er, om verstuiving tegen te gaan, geen preventieve eisen zijn opgelegd. Bij EenVandaag en in deze krant liet hij weten hoe onverantwoord het is om de berg staalslakken onafgedekt te laten liggen. “Bij droog weer verstuift het en dan bestaat de kans op longklachten en bloedneuzen. De burgers worden nu juist blootgesteld aan gevaarlijke stoffen in plaats van dat ze worden beschermd! Als het regent, spoelen allerlei vervuilende stoffen, zoals zware metalen, uit de staalslakken. De kans dat die het grondwater bereiken is groot, al kan dat wel tien tot twintig jaar duren.”