Politiek is mensenwerk

COLUMN - Op dinsdagochtend 31 oktober zes uur ‘s morgens kon ik zelf een plasje maken maar het fonteintje in de wc niet meer. Een lek in de waterleiding. Er werd hard gewerkt om het te dichten, maar dat kon wel tot elf uur duren. Geen water voor thee en koffie, voor het innemen van medicijnen, geen spoelwater, geen douche. En de bijna zekerheid dat het wel langer zou duren. Een paar jaar geleden heeft in Apeldoorn een wijk een week droog gestaan. Slachtofferhulp stond paraat om douches elders te regelen, watertankjes te vullen en met medicatie te helpen. In Eerbeek kon ik drie waterflessen scoren bij de Plus. Maar toen ik om negen uur koffie wilde zetten was de watersnood al over. 

Een buurvrouw appte: ‘wat zijn we afhankelijk van systemen’. Daar gaan de verkiezingen niet over. Of eigenlijk toch. Pieter Omtzigt heeft er zijn reputatie aan te danken. De media spreken van crisissen inzake stikstof, wonen en migratie en proberen de partijen te peilen. Kiezers gaan af op personen, poll’s en programma’s. In de Stentor beschreef Renske Kruitbosch een veganistische groene dame die een latte havermelk kwam drinken, een haan voor een kip aanzag en vindt dat de boeren het helemaal anders moeten doen. Hoe? Daar had ze geen kaas van gegeten, ontdekte Kruitbosch. De wereld staat in brand en in ons parlement wordt een voortreffelijke Kamervoorzitter van grensoverschrijdend gedrag beschuldigd omdat ze haar medewerkers wel eens met stemverheffing heeft toegesproken. 

Columniste Floor Rusman vroeg in de NRC: ‘burgertje wat wil je nou?’ En het antwoord luidt volgens haar: ‘topservice tegen stuntprijzen’ . Burgers willen dat de politici meer naar ze luisteren, maar tegelijk verlangen ze dat de politiek meer daadkracht toont en problemen niet op de lange baan schuift, aldus Rusman. Ze willen systemen die werken en water uit de kraan. Als de systemen niet werken blijkt de politiek minder verscheiden dan in verkiezingstijd. PvdA-minister Asscher had een vermoeden van wat er misging bij de toeslagen maar kon het VVD-beleid van Henk Kamp niet keren. Het kabinet spreekt nu eenmaal uit één mond, ook als richtingenstrijd is.

We hebben recht op begrijpelijke overheidstaal zei de Tweede Kamer nog onlangs. Uit onze dorpsbegroting haalde ik een zinnetje over het sociaal domein: ‘Om preventief beleid te stimuleren onderzoeken we ook of andere werkwijzen, zoals populatiebekostiging kunnen bijdragen aan vermindering van kostbare maatwerktrajecten. In dit streven naar tijdiger en effectiever signaleren en naar een algemener en laagdrempeliger aanbod, zoeken we samenwerking in de regio, in lijn met spoor vier van het ontwikkelplan Bestuurskracht’. Laten we hopen dat er raadsleden zijn die een vermoeden hebben van de betekenis. 

In onze parlementaire democratie laten we de beslissingen over ‘de systemen’ aan volksvertegenwoordigers. Ze werken heel behoorlijk en als het niet zo is dan hebben we Renske Leijten en Pieter Omtzigt om ze bij de les te houden en premier Rutte om door het stof te gaan.

Als het theater van de verkiezingen de deuren sluit dan beginnen de coalitieonderhandelingen. Het gaat er aan toe als in een gezin met pubers: Hoeveel zakgeld? Hoe laat thuis? Mag een vriendje of vriendinnetje blijven slapen? Alle regeringspartijen in spe maken zich op om de crisissen in migratie, milieu en wonen te bezweren. ‘We buigen niet naar links en we buigen niet naar recht’, zoals oud premier Van Agt ooit zei, bestaat niet meer. Zijn politieke kleinzoon Bontenbal neigt naar links. En mevrouw Yesilgoz van de VVD kijkt meer naar rechts dan de flexibele Rutte. Een kerncentrale is niet meer rechts en een belasting op woekerwinst niet meer links. 

Ik had al het voorgaande net zo goed in één zinnetje kunnen samenvatten, namelijk: politiek, is mensenwerk. Je moet de mensen die het doen af en toe vertellen wat je van ze vindt. Op 22 november kan het.

Muus Groot