Brummen stevent af op provinciaal toezicht

GEMEENTE BRUMEN - De financiële positie van de Brummen is zo slecht dat de gemeente vanaf volgend jaar onder provinciaal toezicht kan komen te staan. Om dat te voorkomen moet de raad veel strakkere keuzes maken, het ambitieniveau aanpassen en geen uitgaven meer doen zonder dat er een dekking voor bestaat. Dan nog is het maar de vraag of de gemeente het huishoudboekje op orde krijgt: de kosten in het sociale domein zijn nog niet beheersbaar, de financiële risico’s als gevolg van corona nog niet bekend.

Financieel wethouder Ine van Burgsteden schrijft dat in een brief aan de raad. Dat Brummen er zo slecht voor staat heeft een groot aantal oorzaken, die deels buiten de invloedsfeer van de gemeente liggen. Voor een ander deel is het aan de gemeente en/of de raad te wijten.

Zo zijn de kosten in het sociale domein zodanig gestegen dat de gemeente tekortkomt aan uitkering die ze voor de uitvoering van die taak van het Rijk krijgt. Dat heeft de reserves uitgeput. De ambities van de raad waren ook groter dan de financiële rekstok. In de raadsperiode 2014-2018 waren er drie speerpunten: het sociaal domein, het programma Ruimte voor Eerbeek en -ook toen al- financieel gezond worden. In 2018 werden het centrumplan Brummen en duurzaamheid en klimaat als speerpunten toegevoegd. Echter zonder dat er sprake was van inkomensverhogingen. De ambtelijke organisatie legde daarbij ook nieuwe beleidsambities voor zonder bijbehorende financiële dekkingsvoorstellen.

Ook de politieke situatie was de afgelopen twee jaar rommelig. De inwerkprogramma voor de raad kwam door de vacature voor de griffier niet goed uit de verf. Bij de coalitievorming ontstond onmin bij Gemeentebelangen; de winnaar van de verkiezingen. De partij viel in twee raadsfracties uiteen. In het voorjaar 2019 stelde de raad duidelijke financiële kaders op. In juni echter amendeerde de raad de perspectiefnota zodanig dat een positief saldo van 3 ton omsloeg in een negatief saldo van bijna 2 ton. In juni 2019 stapte één wethouder op en in oktober 2019 de overige drie. De onderhandelingen daarna leidden opnieuw tot een college met vier wethouders. Hoewel het om 3 fte gaat, stelt Burgsteden, zijn er in de praktijk wel vier politieke agenda’s, vier bestuurders met vragen en moet er tussen vier wethouders afstemming plaatsvinden. Dit vraagt om meer ondersteuning, meer overhead en meer ambtelijke inzet.

Volgens Van Burgsteden moet Brummen scenario’s voor de toekomst ontwikkelen waarbij de financiën bepalend zijn. Ambities kunnen worden opgepakt als daar financiële ruimte voor is, of als die met hulp van anderen gecreëerd kan worden. Ook moet de gemeente zich bezinnen op haar rol.

Dat betekent bijvoorbeeld meer overlaten aan de maatschappij, de gemeente richt zich op haar (wettelijke) taken als regelgeving, vergunningverlening, dienstverlening in het sociaal domein en de inrichting en het beheer van de openbare ruimte.  In de perspectiefnota die half mei gepresenteerd wordt, zal het college met een of meerdere scenario’s komen.