Van Boeing 747 gezagvoerder tot fractieleider DB

EERBEEK - Hij was 43 jaar piloot. Een kwart eeuw van die periode vloog hij als gezagvoerder op wat lang het grootste vliegtuig ter wereld was. De Boeing 747. De Jumbojet in de volksmond, the Queen of the sky’s voor spotters. Dus natuurlijk volgde Eerbekenaar Mame Douma de landing zondag van de B747 City of Tokyo op Schiphol. De laatste KLM vlucht met passagiers van dit als ‘iconisch’ aangeduide toestel.

Mame Douma -onder meer fractievoorzitter van Democratisch Brummen- had als scholier helemaal niet de wens om piloot te worden. Omdat hij een vaardig tekenaar was, leek hem de kunstacademie wel wat. Hij zag ervan af toe hij constateerde dat veel kunstenaars nogal door een dal moesten voordat hun talent werd herkend. Werktuigbouwkunde moest het dan maar worden. Maar tijdens een open dag op de middelbare school, waar diverse opleidingsinstituten zich presenteerden, was ook de Rijksluchtvaartschool aanwezig. Douma ging er eens kijken. “Ik hoorde dat de opleiding 2,5 jaar duurde. Veel korter dan een universitaire opleiding dus. En dan de hele wereld overvliegen. Ik was om.”
Maar voor hij de wereld over kon vliegen, moest hij wel geduld hebben. De opleiding kostte 250.000 gulden. Door de staat betaalt. De afgestudeerde piloten moesten daarom wel 10 jaar bij een Nederlandse luchtvaartmaatschappij gaan werken. De keus was daarmee beperkt tot nagenoeg één. Douma kwam zo te vliegen bij KLM. Op een Fokker F27. Een klein turboprop toestel voor korte afstanden. Douma: “Niks de wereld over dus. Binnenlandse vluchten en een enkele keer naar Düsseldorf. Ik heb dat zes jaar gedaan. En veel profijt van gehad. Die F27 vloog je echt op zicht en met de hand. Geen automatische piloot. Je deels oriënterend op wat je beneden zag. Later, toen het vliegen in ruime mate door computers werd gecontroleerd, bleef ik me altijd bewust van het vliegproces. Door de computers heen kunnen kijken, noemde ik dat.”

Uiteindelijk zal Douma negen typen vliegtuigen besturen. “Een KLM directeur zei ooit tegen mij dat ik de duurste vlieger van de maatschappij was. Vanwege de kosten van opleidingen dus.”

Tot zijn verrassing -hij is eigenlijk nog niet aan de beurt- mag hij 25 jaar geleden de opleiding in Seattle gaan volgen voor de 747 Classic. Een toestel dat nog een werktuigbouwkundige aan boord heeft. Daarna volgt de moderne 747, met een ‘glazen cockpit’: meters maken plaats voor beeldschermen. De werktuigbouwkundige verdwijnt. De 747 is een echte ‘long haul’. Een toestel voor de lange afstand. Er zijn daarom ook slaapplaatsen voor de vliegers en cabinepersoneel. Het brengt Douma naar alle uithoeken van de wereld. “In deze tijden van corona doet me dat wel beseffen hoe enorm de omvang is van deze crisis. Onze focus ligt op Nederland. Natuurlijk. Maar de wereld is zoveel groter. En deze ellende is overal.”

Achttien jaar vliegt Douma voor de KLM op de 747. Hij wordt 58 en moet bij KLM verplicht met pensioen. “Daar had ik nog helemaal geen zin in. Nu al als vrijwilliger op de buurtbus? Kom nou.” Hij solliciteert bij pakketvervoerder TNT. Wordt aangenomen en vliegt weer op de 747. Nu met vracht. En dan, na zeven jaar, landt hij zelf voor het laatst op het vliegveld Luik, waar TNT haar hub heeft. “Tja. In Luik een hotel genomen, afscheidsborrel. Dan ga je naar huis. Ik heb een jaar niet gevlogen. Even genoeg van vliegtuigen na 21.000 vlieguren. Maar ja. Ik heb het vliegen altijd bijzonder prettig gevonden. Het is een mooi vak. Als dan zo’n toestel waar je een kwart eeuw mee gevlogen hebt verdwijnt. Dat is toch wel een moment.”