Slagschip Doonweg
ColumnsCOLUMN: Stel je voor: een cruiseschip in de haven van Rotterdam. Een reus, groter dan een flatgebouw. En die zie je zinken in de golven. Het gebeurt in Eerbeek. Het slagschip van de papierindustrie, de afvalberg aan de Doonweg, zinkt weg in het zand van de Veluwe. Het afgelopen jaar een halve meter. Als het zo doorgaat is de belt in 2050 opgeslokt door het landschap. Maar het gaat zo niet door: de belt is een spons, hij wordt uitgeknepen door het gewicht van hoogovenslakken, waarmee hij is afgedekt. Geel ettert het aan de flanken en de kwade stoffen in het schip sijpelen het grondwater in.
Er doen wilde verhalen de ronde. Zo weet een omwonende zeker dat bij de sluiting in 2001 containers en vaten zijn achtergebleven. ‘Ik heb het gefotografeerd, de afdrukken liggen bij de Raad van State’. Iemand anders heeft uit de beste bron dat langs de belt een toegang naar het toekomstige opslagcentrum (LCE) wordt overwogen. De geruchtvorming is in de hand gewerkt doordat de provincie genoegen heeft genomen met een lekkende graftombe. Ze heeft inmiddels spijt betuigd en het adviesbureau Arcadis heeft diep gepeild en vastgesteld dat er geen gevaarlijke stoffen door het grondwater worden meegevoerd. De industrie heeft tien miljoen over voor herstel. Maar eerst moet de spons helemaal uitgeknepen zijn en dat kan best vijf, zes jaar duren. In de tussen tijd wordt het lekwater beter opgevangen.
De aangekondigde maatregelen ogen vertrouwenwekkend. Al blijft het de vraag of er behalve papierpulp ander spul is gedumpt. Juist deze week werd bekend dat de milieudiensten in de IJmond onderzoeken of Tata Steel viezigheid heeft gedumpt te land, ter zee en in de lucht. Je weet maar nooit. De Gelderse omgevingsdienst heeft hier en daar in de belt geprikt en niets gevonden. Je kunt niet de hele belt controleren, zeggen ze. Het duurt nog jaren voordat de spons is uitgeknepen, de omgevingsdienst zou intussen archiefonderzoek kunnen doen bij de papierfabrieken en getuigen kunnen horen. Om zeker te weten dat te zijner tijd alleen de belt wordt toegedekt en niet ook de waarheid.
Muus Groot
