Kan de gemeente alle taken nog aan?

BRUMMEN - Brummen start een onderzoek naar de bestuurlijke toekomst van de gemeente. Daarmee voegt het een hoofdstuk toe aan de al jaren sluimerende discussie binnen en buiten de gemeenteraad over de gemeentelijke zelfstandigheid. ‘Het moet een breed onderzoek zijn, waarin alle opties bekeken worden,’ zei de kersverse waarnemend burgemeester Geert van Rumund tijdens een forumvergadering vorige week.

In een brief aan de gemeenteraad schetst het college waarom het onderzoek nodig is. Kort samengevat ligt de vraag op tafel in hoeverre de gemeente nu en in de toekomst nog in staat is om alle taken naar behoren uit te voeren. Is de gemeente mogelijk een maatje te klein? Want er zijn financiële zorgen (kortingen door het Rijk) en vooral kleine gemeenten hebben last van de krappe arbeidsmarkt. Tel daarbij alle beleid en visies die, naast het reguliere, dagelijkse werk, moeten worden opgesteld (zoals de omgevingsvisie, de visie op de sociale basis, de visie op gebiedsgericht werken). Het leidt in de brief van het college tot de omineuze constatering ‘De continuïteit en kwaliteit van de dienstverlening staan daarmee continue onder druk’.

Meerdere scenario’s

Het onderzoek richt zich op de vraag ‘met welk toekomstscenario het beste richting wordt gegeven aan de ontwikkeling van het bestuur en de organisatie op langere termijn.’ Geen enkele optie wordt hierbij uitgesloten. Het varieert van vormen van (ambtelijke) samenwerking of fusie met één of meer andere gemeenten, varianten van gemeentelijke herindeling (lees: opgeven van zelfstandigheid) of het behouden van de zelfstandigheid. Deze ruime invalshoek zat Luuk Tuiten (Lokaal Belang) niet lekker. ‘Ik zie dat het college meerdere scenario’s noemt, met als vijfde en laatste ‘zelfstandig blijven.’ Hij citeerde uit het coalitieakkoord van de huidige vier ‘regerende’ partijen. Hierin staat dat de gemeente zelfstandig moet blijven. Dat moet dan ook nadrukkelijker in het onderzoek naar voren komen, vond Tuiten. Vanuit de VVD werd hij uitgedaagd of hij hierin gesteund werd door de andere coalitiepartijen. De woordvoerders van die partijen (PvdA, GroenLinks en D66) hielden zich stil en Tuiten volstond met een verwijzing naar de woorden van de burgemeester. Die had eerder al aangegeven dat alle scenario’s gelijkwaardig aan bod komen. Op basis daarvan maakt de gemeenteraad te zijner tijd een keuze.

Daarmee was de eerste angel uit de discussie gehaald. De gemeenteraad gaf duidelijk te kennen actief betrokken te willen zijn bij het onderzoek. ‘Het gaat immers wel ergens over,’ was de algehele stemming. Binnen afzienbare tijd volgt een uitwerking van de onderzoeksopzet. Er komt een interne werkgroep, de mening van inwoners wordt gepeild en een externe projectleider aangetrokken. Al met al kan het traject zomaar een jaar in beslag nemen. Het onderzoek vormt een onderlegger van de gemeentelijke toekomstvisie die in 2025 z’n beslag moet krijgen.

Kosten: provincie betaalt mee

De kosten van het onderzoek (€331.000) is voor veel raadsleden ook nog ‘een ding’. Een fors bedrag, dat bovendien niet is begroot. ‘Als wij met voorstellen komen die geld kosten moeten we aangeven hoe we het willen betalen. Het college laat dit nu na,’ merkte Luuk Tuiten fijntjes op. Wethouder Steven van de Graaf kaatste de bal terug en suste de gemoederen door de verwachting uit te spreken dat de provincie ‘een substantiële bijdrage’ betaalt.