Oeken Van Buurtschap naar “Kleine Kern”

INGEZONDEN - Begin jaren tachtig van de vorige eeuw was je Oeken al voorbij, voordat je er erg in had. Hier en daar wat huizen met als centrum een schooltje, die zo als voorbeeld kon dienen voor een schoolprent van Cornelis Jetske. Verscholen achter majestueuze beuken stond het kleine idylische schooltje symbool voor de eigenheid van het buurtschap. Het was het centrum van Oeken waar ouders en kinderen zich thuisvoelden en zich onderdeel voelden van een gemeenschap. Verder kende Oeken nog een cafe genaamd “Onder de Linden”, waar de verenigingen van het buurtschap altijd een warm onthaal vonden.

Kortom uiterlijk een stil en landelijk plekje, maar achter dat décor een levendige gemeenschap, die zich thuisvoelde en opkwam voor de belangen van het buurtschap. Zo kende men een zeer actieve wijkraad, die zich inzette voor meer woningbouw in Oeken, zodat de kinderen uitzicht konden hebben op een toekomstige woning in hun eigen buurtschap, Ook voerde men actie samen met Hall en Tonden om het openbaar vervoer te kunnen behouden in het buitengebied. Dankzij deze inzet realiseerden de actiegroep in samenwerking met het toenmalige busbedrijf de VAD één van de eerste buurtbussen in Nederland, Deze werd gereden door vrijwilligers en kende een uursverbinding tussen Eerbeek en Zutphen. De school moest zich in die tijd keer op keer verdedigen tegen sluitingsplannen van de gemeente, daar het aantal leerlingen niet boven de vijftig kwam. Toen de gemeente gehoor gaf aan het pleidooi van de wijkraad en in samenwerking met de woningbouwvereniging huizen realiseerden, kreeg Oeken opeens een zichtbare kern en de school weer meer lucht voor de toekomst. Eind jaren tachtig groeide de school naar 65 kinderen en werd de druk van sluiting verminderd.

Eindelijk lucht om de kleine verouderde school te transformeren naar de eisen van een toekomst bestendige basisschool. Kortom, Oeken leefde en men vond elkaar in de wil om de gemeenschap levendig te houden en mee te laten gaan in nieuwe landelijke ontwikkelingen. Landelijk werd in die jaren via de politiek en de media steeds meer een pleidooi gehouden voor het behoud van de kleine kernen in Nederland. Met lede ogen zag men meer en meer dat voorzieningen zoals winkels en ook scholen verdwenen uit de kleine kernen. Dit werd mede veroorzaakt daar het beleid van de overheid dat gericht was op huisvesting realiseren op aangewezen groeikernen binnen de provincies. Voorbeelden binnen Gelderland waren in die tijd de onstuimige groei van Apeldoorn en Ede, waar dan ook veel jongeren uit de dorpen op aangewezen waren voor huisvesing en werk.

Voor Oeken bleek deze belangstelling een uitkomst, daar men als overheid welwillender werd voor de wensen van buurtschappen en kleine kernen. De toename van het aantal woningen werd daar een goed voorbeeld van. In het gevecht om de kleine school te behouden had de medezeggenschapsraad regelmatig overleg met de landelijke Vereniging Kleine Kernen, die o.a. In Gelderland een eigen ondersteunings bureau kende. Overleg gericht op het zoeken naar provinciale subsidie regelingen voor behoud voorzieningen binnen kleine kernen. In dat contact werd ons duidelijk gemaakt onder welke criteria een buurtschap een kleine kern genoemd mocht worden. Criteria zoals zoveel meter aaneengesloten bebouwing en het aantal voorzieningen binnen het buurtschap. Door de nieuwbouw en voorzieningen zoals school, RABO bank, cafe en fietswinkel, voldeed Oeken aan de criteria en mocht zich, net als Hall een kleine kern noemen. In het overleg met de gemeentelijke wethouders Niemeijer en Van Spanje hebben we dat als medezeggenschapsraad onder de aandacht gebracht. Dit met de gedachte dat deze erkenning meer mogelijkheden bood voor de gemeenschap en het voortbestaan van de School. In april 1995 erkende de gemeente Oeken als kleine kern door o.a. de plaatsnaamborden te wijzigen van een wit bord naar een blauw bord met witte letters. Helaas heeft de basisschool niet kunnen profiteren van deze erkenning. Eind jaren negentig daalde het aantal leerlingen zodanig, dat de discussie van sluiting opnieuw aan de orde gesteld werd en uiteindelijk ook z’n beslag kreeg. Het hart van Oeken en het bindmiddel van de gemeenschap verdween, waardoor men zich meer en meer op Brummen richtte. De kinderen gingen voortaan naar Brummen naar school en ook het verenigingsleven vond plaats in Brummen. De erkenning van “Kleine Kern” heeft in Oeken nooit geleid tot een groot feest. Bescheiden leefde men voort en om het voor buitenstaanders makkelijk te maken werd als afzender nog steeds Brummen aangegeven als plaatsnaam. Misschien tijd om alle inwoners van Oeken de tip te geven : “GEBRUIK OEKEN ALS PLAATSNAAM. DE POST KOMT AAN EN WE ZETTEN DAARMEE OEKEN OP DE KAART.”

Ton Besteman