Buigen zonder te breken
ColumnsCOLUMN: Hónderd geworden. Ze heeft kinderen, kleinkinderen en zeven achterkleinkinderen gekregen. Haar dochter vertelt over een lang en dapper leven. Hoe ze de oorlog overleefde en hoe deze moeder, toen ze klein was, nooit een pop voor zichzelf heeft gekregen. Dat raakt haar dochter, dat raakt mij. Vaak zit de aanraking meer in de details dan in het groots en meeslepend.
Lege handen vol verlangen wisten altijd met het leven mee te bewegen. Tegenslagen een positieve richting te geven. Klein en intiem wordt hier afscheid genomen van een geliefde voorouder, een wijze vóórlever. Glimlachjes van herinnering en tranen van gemis. Behalve bij de achterkleinkinderen misschien. Die zijn nog te jong om de omvang van dit gemis te overzien.
De achterkleinkinderen steken wél ieder een kaarsje aan als licht van de herinnering. Dan blijft er één kaarsje over want één kindje kon niet komen. Alle beurten zijn al voorbij en er ontstaat een bijzonder moment. Er zijn er wel drie die hun handje opsteken. Drie handjes vol verlangen om bij te mogen dragen, die wil je niet leeg laten. De aansteekkaars is klein en kiezen moeilijk als ogen zo verwachtingsvol kijken.
Dan klinkt er “samen” in de ruimte. “Met elkaar.” En kijk, drie piepkleine handjes passen zowaar. Goed begeleid en met beleid, buigen drie kleine hoofdjes tegelijk naar voren. Alsof ze buigen voor wat was en wat is. Ze geven vuur aan het laatste licht en aan deze laatste herinnering, hier bij de kist.
Ik realiseer me dat het precies dít is, dat deze Moeder, Oma en Omi heeft voorgeleefd; “Er is altijd een manier om met het leven mee te bewegen. In liefde, met liefde, met elkaar kun je buigen zonder te breken.” Ik heb een levensles en een herinnering om nooit meer te vergeten gekregen.
Elselien Klein
