Hoe zit het nou met die rups

Meer bloemen door eikenprocessierups, dat dan wel

BRUMMEN - Het goede nieuws. Vorig jaar telden onderzoekers in speciale lokvallen voor de vlinders van de eikenprocessierups zo’n veertig stuks per val. Dat is een afname van 45 procent ten opzichte van het recordjaar 2018. Zouden de arbeidsintensieve bestrijdingsmaatregelen tegen het insect toch helpen? Brummen maakt zich in ieder geval weer op voor de moeizame en tienduizenden euro’s kostende strijd tegen de hinderlijke rups. Goed voor meer positief nieuws: het levert bloemen op.

Maar dan de keerzijde. Zeker: er waren minder vlinders. Maar veertig per val is dan wel weer het één na hoogste aantal sinds 2012. Daarbij was het aantal klachten van mensen die zich met jeukklachten meldden bij de huisarts vorig jaar zeer hoog. In juni bezochten circa 83 op de 100.000 mensen hun arts met jeukklachten. Normaal zijn dat er 20. Ook houden onderzoekers rekening met de mogelijkheid dat veel eikenprocessierupsen door de warmte afgelopen zomer de bodem in zijn gekropen, om beschutting te vinden. Die zouden komend eikenprocessierups-seizoen zo maar weer tevoorschijn kunnen komen. Het effect van bestrijding lijkt misschien groter dan het in werkelijkheid is. In 2019 bijvoorbeeld waren er opeens uitbraken van eikenprocessierupsen op diverse plekken waar de bestrijding goed was gegaan.

Brummen gaat komend voorjaar natuurlijke vijanden van de rupsen inzetten op eikenbomen. Geen koolmezen meer. Die bleken weliswaar succesvol, maar het ophangen en onderhouden van nestkastjes was voor de gemeente met 15.000 euro te duur. Wat dan wel: aaltjes. Microscopisch klein wormpjes die in de rupsen dringen en hen uiteindelijk van binnenuit op eten. Ook wordt getracht beter biotopen te scheppen voor insecten die de rupsen als hapje zien. Allerhande kevers, sluipwespen, sluipvliegen en sprinkhanen bijvoorbeeld.

Dus gaat Brummen sommige groenstroken inzaaien met bloemenmengsels waar de natuurlijke vijanden van de rups op af komen. In het buitengebied wordt klepel-maaien (gras wordt geheel verpulverd) gewijzigd naar maaien en afvoeren. De bermen worden door het afvoeren schraler en daardoor rijker aan bloemsoorten. Wat ook weer zorgt voor meer insecten.

Brummen hoopt ook dat de eigen burgers de tuin geschikt te maken voor natuurlijke vijanden van de rups. Het ophangen van nestkastjes, het zaaien van bloemen en natuurvriendelijk onderhoud van de tuin.

In de ‘Leidraad beheersing eikenprocessierups’ opgesteld in opdracht van het ministerie van LNV staat dat de positieve effecten van natuurlijke vijanden op het beheersen van de plaagdruk door de rupsen de afgelopen jaren steeds duidelijker zijn geworden. “Maar”, zo wordt gesteld: “Het stimuleren van natuurlijke vijanden dient echter zorgvuldig gecommuniceerd te worden. Vermijd het scheppen van een te hoog verwachtingsniveau, Natuurlijke vijanden kunnen de overlast beperken, maar zelden compleet wegnemen.”

Nu ja. De hinder zal dus deels blijven. Maar de keerzijde is dat Brummen in potentie een heel stuk bloem- en insectenrijker wordt.