Historische Canon van Brummen en Eerbeek

Jarenlang speurwerk bracht nieuwe feiten en opmerkelijke weetjes

BRUMMEN/ EERBEEK - Op 18 december verschijnt de 'Canon van Brummen en Eerbeek.' Een rijk geïllustreerd boek over de belangrijkste personen en gebeurtenissen in de geschiedenis van onze gemeente.

Het oorspronkelijke plan was een canon te maken ter gelegenheid van het 40- jarig jubileum van Oudheidkundige vereniging De Marke in 2017. Een speciale commissie bestaande uit

Marianne van Zadelhoff, Willem Reusink, Henk van Harreveld en Jan Coenraadts legde de basis. Het bleek een tijdrovende klus en in de loop van 2016 moest men constateren dat de streefdatum niet gehaald zou worden.  Agave en Peter Kruijssen boden hulp en namen met hun uitgeverij GelderBoek de redactie en productie over. Vanaf dat moment betrokken zij ook andere schrijvers en fotografen uit de gemeente bij het project. Hun motivatie was duidelijk. "We zijn erg geïnteresseerd in de geschiedenis en hebben ons daar altijd in verdiept."

De canon bevat 33 thema's, zogeheten vensters. Elk venster beschrijft belangrijke gebeurtenissen of betekenisvolle personen uit de gemeente Brummen. Ook wordt beschreven hoe het landschap zich vanaf de prehistorie heeft ontwikkeld en hoe de vele kastelen en havezaten zijn ontstaan.

Het bepalen van de vensters was een proces op zich. "Het moesten onderwerpen zijn waarin Brummen zich onderscheidt van de rest van Nederland, zegt Agave. Je zoekt naar zaken die heel specifiek zijn voor Brummen en Eerbeek. Van lang geleden maar ook uit de recente geschiedenis. De vroege Middeleeuwen, toen hier een bloeiende ijzerindustrie was met veel smederijen. De belangrijke papierindustrie met haar lange geschiedenis. Het gemeentehuis, de Webers en het Apeldoorns kanaal. Maar ook het Olympisch goud van Elis Ligtlee en The Gallery kregen een plaats in de canon."

De Brummense opstand in het jaar 1706 kreeg ook een venster. In dat jaar kwamen de middenstanders in opstand tegen het belastingstelsel. Het innen van belastinggeld werd toentertijd gedaan door mannen van adel, de ambtsjonkers. Volstrekt willekeurig werden de bedragen geïnd en niemand wist wat ermee gedaan werd. Tijdens een bijeenkomst van de ambtsjonkers in 't Kromhout werden zij gegijzeld. Pas de volgende dag werden zij door soldaten uit Arnhem ontzet.  Er werden 18 relschoppers opgepakt, maar uiteindelijk kregen zij de provinciale bestuurders in Arnhem aan hun zijde. De administratie die hierna werd bijgehouden werd bewaard in een kistje. In het begin van de 19e eeuw bleek dit kistje te klein en werd er een kast aangeschaft. Deze kast staat tot op de dag van vandaag nog in het gemeentehuis, in de kamer van burgemeester Alex van Hedel.

Het boek is geïllustreerd met honderden foto's en kaarten. Veel uit privébezit maar ook uit archieven. Door de inbreng van Léontine van Geffen, gespecialiseerd in fotografie van historische huizen, zijn veel gebouwen te zien in hun huidige staat.

Het boek ligt inmiddels bij de drukker. De Kruijssens verzorgden vorige week een korte presentatie voor de leden van De Marke. Ze zijn tevreden en blij dat het boek af is. "Het was veel werk maar erg leuk om te maken" vertelt Agave. Jarenlang speurwerk bracht ook nieuwe, soms opmerkelijke feiten. Zoals het logeren van Karl Marx bij zijn in Brummen wonende nichtje. En dat na de 80- jarige oorlog, Brummen en Hall hoge bedragen aan herstelbetalingen hebben ontvangen, die werden verdeeld door de dominee.

De boekpresentatie is 18 december om 20.00 uur bij Primera in Brummen. Vanaf 19 december is de canon ook verkrijgbaar bij boekhandel Hendriks in Eerbeek.