Financieel gezond Brummen: zoektocht naar juiste balans

"Tijd nemen voor een goed maatschappelijk debat"

Brummen/Eerbeek – Op welke manier en in welk tempo geeft de gemeente invulling aan haar ambities? En hoe zorgen we ervoor dat ook het gemeentelijk huishoudboekje op orde is? Die twee vragen vormen de aanleiding voor college en gemeenteraad om dit voorjaar met elkaar en met de samenleving hierover informatie uit te wisselen en in gesprek te gaan. "Dit moet leiden tot concrete besluiten door de gemeenteraad in juni dit jaar," laat wethouder Peter-Paul Steinweg weten. Binnen het Brummense college is hij verantwoordelijk voor de gemeentelijke financiën. Op donderdag 7 maart presenteerde Steinweg een notitie waarin uiteenlopende mogelijkheden staan om een balans te vinden tussen ambities en de gemeentelijke financiën.

Na het aantreden van het college juni vorig jaar werd als vrij snel duidelijk dat de gemeente Brummen aan de vooravond staat om belangrijke keuzes te maken. "Niet voor niets is één van de vijf speerpunten van dit gemeentebestuur er voor te zorgen dat we financieel op orde zijn. Dit betekent ieder jaar een sluitende begroting, maar ook zorgen voor een beter gevulde spaarpot. Dit om risico's en tegenvallers op te kunnen vangen," aldus Steinweg. Gelet op de taken en ook de ambities die de gemeente heeft, vraagt dit dus om heldere en ook pittige keuzes. "Voordat we beslissingen gaan nemen, willen we eerst met elkaar goed de situatie in beeld brengen. Vooral de komende twee maanden trekken we daar voor uit. Via het inwonerspanel Brummen Spreekt gaan we daarbij ook de samenleving actief betrekken."

Geen vet op de botten

Dat de financiële situatie van de gemeente op dit moment niet rooskleurig is heeft volgens de wethouder financiën een aantal redenen. "We krijgen bijvoorbeeld minder geld van het rijk. Het grootste deel van onze inkomsten, namelijk 72 procent, ontvangen wij van het rijk. Als het rijk minder gaat uitgegeven, merken wij dat direct, want dan krijgen wij ook minder geld. Een andere oorzaak is dat we verantwoordelijk zijn geworden voor veel extra taken, denk aan het hele sociale domein. Maar die overdracht is wel gepaard gegaan met een flinke en oplopende korting op het budget dat daaraan verbonden is."

Naast oorzaken die 'van buiten komen' zijn er ook een aantal die te maken hebben met de situatie van de gemeente Brummen zelf. "In 2011 zijn we als gemeente flink geraakt door de economische crisis. Dat heeft toen geleid tot een verslechtering van onze financiële situatie. Brummen is er in geslaagd om de nadelige effecten hiervan goed op te vangen. Maar het heeft zeker gevolgen gehad voor de omvang van onze reserves," legt Steinweg uit. "Belangrijk daarbij is dat we in deze gemeente de lokale lasten voor inwoners laag willen houden. Deze zijn de laatste vijf jaar steeds gedaald. Een goede zaak, maar we komen nu tot de conclusie dat dit op gespannen voet staat met de taken die we moeten en ook willen uitvoeren. De vraag die nu voorligt, is wat we het belangrijkst vinden. Lage lokale lasten of goede voorzieningen en leefbare dorpen."

Ambities vragen om een investering

Staan de voorzieningen in de gemeente Brummen onder druk? Dat is een vraag die opkomt. "De gemeente Brummen is een prachtige uitgestrekte plattelandsgemeente. Een fijne plek om te leven. Maar als we kijken naar wat er nodig is voor de toekomst, dan vraagt dat wel om investeringen."Een treffend voorbeeld hiervan is volgens Steinweg het dorp Eerbeek. "We zijn met elkaar een weg ingeslagen om van Eerbeek weer een vitaal dorp te maken. We werken aan concrete plannen, samen met de Eerbeekse samenleving. Maar in welke mate we dit kunnen doen, hangt zeker ook af van de middelen die we daarvoor beschikbaar hebben". Dit geldt voor Steinweg ook als het gaat om andere grote thema's zoals duurzaamheid, een noodzakelijke impuls voor het dorp Brummen en het voorzieningenniveau op het gebied van zorg, welzijn, jeugdhulp en participatie.

Overzicht van mogelijkheden

Samen met de gemeenteraad zijn afspraken gemaakt om op een zorgvuldige manier er voor te zorgen dat de gemeente weer een vitale en financieel gezonde gemeente wordt. "Op 21 februari heeft de gemeenteraad al aangegeven welke financiële uitgangspunten belangrijk zijn. Deze kaders vullen we nu aan met een uitgebreid document waarin we als college allerlei mogelijkheden schetsen waarmee we financieel gezonder kunnen worden. Het is een praatstuk, een informatiedocument voor de gemeenteraad. Het bevat géén besluiten of voorstellen. Maar het is wel bedoeld om de raad, maar ook de hele samenleving, inzicht te geven op welke wijze onze wensen en ambities kunnen worden aangepast aan onze financiële mogelijkheden."

In de afgelopen maanden is er in het gemeentehuis veel werk verzet om deze notitie op te stellen. "Alle taken en budgetten zijn grondig onder de loep genomen. Steeds is de vraag gesteld of die taak of budget echt nodig is. Of het voor minder geld kan. Of dat er mogelijkheden zijn om extra inkomsten te verwerven." Het resultaat mag er volgens Steinweg zijn. "Het geeft een gedetailleerd beeld van mogelijke maatregelen, of het nu gaat om bijstellingen van beleid en ambities, bezuinigingen of juist mogelijkheden om extra inkomsten te krijgen." Steinweg hoopt dat niet alleen raadsleden de notitie aandachtig bestuderen, maar ook inwoners, ondernemers en belangenorganisaties. "Het maken van keuzes is uiteindelijk een verantwoordelijk van de gemeenteraad. Maar het is duidelijk dat een gemeentebestuur die keuzes wil maken, ook rekening houdt met draagvlak in onze samenleving."

Brede raadpleging via inwonerspanel

Om de gemeenteraad in juni te ondersteunen bij het maken van keuzes, kiest het college er voor om in maart een onderzoek uit te laten voeren onder het inwonerspanel Brummen Spreekt. "We willen de bijna 1.100 panelleden vragen welke taken en ambities zij belangrijk vinden en welke niet. En hoe zij aankijken tegen mogelijke bezuinigingsvoorstellen." De uitkomsten van dit onderzoek vormen dan een bouwsteen voor het college en de gemeenteraad als het gaat om het opstellen en vaststellen van de perspectiefnota 2020-2023. Maar ook de eerste bestuursrapportage over het huidige jaar 2019. "Deze beide documenten presenteren we half mei. Ze bevatten dan wél hele concrete voorstellen. Keuzes en maatregelen die gebaseerd zijn op de laatste financiële cijfers en inzichten. Daarbij is het heel waardevol om ook de mening van inwoners en ondernemers te betrekken. Het panel is daarbij een uitstekend middel." Personen uit de gemeente die nog geen lid zijn van het panel maar wel willen meedoen aan dit onderzoek, kunnen zich (gratis) aanmelden via www.brummenspreekt.nl.

Meer weten?
De notitie 'Mogelijkheden om te komen tot een financieel gezonde gemeente Brummen' is te lezen op een speciale pagina op de gemeentelijke website. Deze is direct te bereiken via de link www.brummen.nl/financieel gezond.